Prof.Dr. Özcan Güngör
Günümüzde kimlikler mikrolaşırken Alevilik üst kimliği adı altında pek çok grup kimliği farklı öncüllere sahip dini grupların tarihi, teolojik ve sosyolojik verilerin aksine bir çatı altında kullanımının olduğu görülmektedir. Tarihi ve teolojik kaynakları itibariyle çok farklı inanç ve ibadet uygulamalarına sahip Türk Aleviliği ile Nusayriliğin de üst kimlik olarak Alevilik çatısı altında son zamanlarda kimi amaçlar doğrultusunda ifade edildiği görülmektedir. Bu iki grubun dış kimlik ve iç kimlik bileşenlerinin temel kaynağı olan İslam’ın alt inanç yorumları itibariyle
tanrı, ahiret, tenasüh, melek, peygamber ve Ehl-i Beyt inançları ve ritüel boyutlarıyla da namaz, oruç, hac, zekat ve kurban gibi ritüelleri arasında bir karşılaştırma, bu iki grup için Alevilik üst kavramsallaştırması kullanımına dair
bize fikir verecektir. Bu bağlamda çalışmanın problemi Alevilik üst kavramsallaştırmasının bileşenleri olan Türk Aleviliği ve Nusayriliği karşılaştırmaktır. Buna bağlı olarak çalışma dini tecrübenin akide ve ritüel
boyutları itibariyle bu iki grubu karşılaştırarak Alevilik üst kavramsallaştırmasının imkanının sınırlarını yoklamayı amaçlamaktadır. Çalışma nitel bir desenle tarihi ve teolojik karşılaştırmaları yanı sıra alan çalışmalarını da dikkate alan bir yöntemle yürütülmüştür. Sonuç olarak Alevilik üst kullanımının inanç, ibadet ve gruplara has bazı ritüeller yönünden karşılaştırıldığında, aynı dine ait iki grup olmaktan kaynaklanan benzerlikler dışında, pek çok farklı inanç, ibadet ve uygulama olduğu ve bu yüzden bu üst kavramsallaştırmanın imkânının zorlama olduğu düşünülmektedir.
Makalenin tam metnine, http://static.dergipark.org.tr/article-download/b7b5/460e/d60c/59787cafa20fc.pdf? adresinden ulaşabilirsiniz.
