Batıda Ortaya Çıkan Yeni Dini Hareketlerin Bazı Özellikleri ve Toplumsal Tabanları “Yeni dini  hareket” kavramı, çoğu 1950’lerden sonra ortaya çıkan, 1970’lerden itibaren de yaygın bir ilgi görmeye başlayan ve söylemlerinde coşkun bir dinî, ruhî ve felsefî yaşantı vadeden birbirinden farklı oluşumları ifade etmek  için kullanılmaktadır. “Yeni dini hareketleri, çağdaş dünyadaki özel ve kamusal alanlar arasındaki […]

SEKÜLERLEŞME Sanayileşme ve beraberinde gelen modernizm, insanların yaşam tarzlarını değiştirmekle birlikte hayatlarına birçok kavramın girmesine de neden olmuştur. Bu kavramlardan birisi sekülerleşmedir. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren din sosyologlarının yoğun bir şekilde ilgisini çekmeye başlayan sekülerleşme, kabaca dünyevileşmek olarak tanımlansa da ‘’belli bir zaman dilimi içerisinde dinin, dinimsi mekanizmaların ve batıl inançların (doğaüstücülük ya da […]

EVRİMCİ DİN SOSYOLOGLARI Batı’da yapılan ilk din sosyolojisi araştırmalarında, dinin belirli bir gelişim çizgisine dayalı evrimci ve pozitivist açıklamalarla ele alındığı ve bu araştırmaların antropolojik bir karaktere sahip olduğu görülmektedir. Din sosyolojisi literatüründe evrimci din kuramı olarak bilinen bu yaklaşımlar, A. Comte’un Üç Hal Kanunu’na (La loi de Trois etats) dayanmakta ve dinin kaynağını ya […]

Toplumsallaşma      Sözlük Anlamı ve Tanımı Toplumsallaşma; Türkçede ‘sosyalleşme’ veya ‘sosyalizasyon’ olarak da karşılanmaktadır. Sözlükte bireyin çevresiyle olan etkileşim süreci manasında geçmektedir. Sosyolojik bir kavram olarak toplumsallaşma; kişinin içerisinde bulunduğu topluluğun kurallarını, değerlerini, tutumlarını, dilini ve diğer kültürel öğelerini toplumun diğer bireyleriyle ilişkide bulunarak kendine mal etmesi sürecidir. Toplumsallaşma, genel manada bu şekilde tanımlanabilir. Ancak […]

                                   TÜRKİYE’DE DİN SOSYOLOJİSİ Batıda din sosyolojisinin ortaya çıkışıyla Türkiye girişi de birbirine yakın tarihlere denk düşmektedir. Hristiyan medeniyetine mensup olan bir toplum ve kültür yapısı içerisinde din sosyolojisi bağımsız ve sistematik bir bilim haline gelmiştir. Bu yüzden Türkiye’de din sosyolojisinin tarihsel sürecinin tespiti büyük önem taşır. Türkiye bir taraftan batı dünyasıyla ilişkilerini sürdürürken diğer […]

İŞLEVSELCİ DİN SOSYOLOJİSİ Makro teorilerden biri olan İşlevselcilik, toplumu bir bütün olarak ele alarak sosyal davranışları anlamaya çalışır. Bu anlayışa göre toplumun kurumları olan aile, din, ekonomi, eğitim ve siyasal sistemler, birbirleri ile bağlantılı rollerden ya da birbirleriyle ilişkili normlardan meydana gelen bir yapı olarak tanımlanabilir. İşlevselci sosyolog da bu kurumları sosyal sistemin devamlılığına yaptığı […]

Postmodernizm Modern dönem sosyologlarının aksine tarihin ve ilerlemenin toplum üzerindeki etkisini reddeden ve modern dönemde var olan meta/büyük anlatılara (örn; Comte’un Üç Hal Yasası) karşı çıkan postmodernizm, tarihe, topluma ve düşünceye dönük akışkan bir zaman anlayışının hakim olduğu bir paradigmadır. Postmodern bir düşünür olan Baudrillard’a göre modern dönemin özelliklerinden olan tek tipçilik, katılık, düzen isteği, […]

Sekülerleşme Modernleşme süreçleri mekanik süreçlerle daha basit araçlarla ayakta duran ve sabiteleri olan geleneksel topluma ivme kazandırmış daha karmaşık bir toplum yapısını beraberinde getirmiştir. Modern toplum aynı zamanda kendi sabitelerini ortaya çıkarmıştır. Bunlar klasik fiziğin yerini modern Newton yasasının alması, yeni siyaset ve devlet yönetim biçimleri, eğitimin okullarca ve halkın geneline yaygın olarak yapılması, bilimsel […]

  Modernite  Modernite kavramının kökeni ‘hemen şimdi’ anlamına gelen ‘modo’ kelimesinden türemiştir. Şimdi ile geçmiş arasına bir çizgi çeken bu kavram yeni bir dönemi, özlenen bir gelecek tasavvurunu içerisinde barındırır. Modern denilen dönemin tam olarak ne zaman başladığına ve ne tür özellikler barındırdığına dair genel bir kabul yoktur. Ancak kentleşme, sanayileşme ve ussallaşma kavramları, modern […]

DİN SOSYOLOJİSİNİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ Konusu insan toplumları olan sosyoloji, toplum içinde ortaya çıkan sosyal ilişkileri, sosyal olayları, sosyal kurumları, sosyal yapıları ve bu yapıdaki değişmeleri inceler. Toplumsal hayatın karmaşık ve dinamik yapısını anlamaya ve açıklamaya çalışan Sosyoloji, bir takım dallara ayrılmıştır. Bu çerçevede sosyolojiyi, genel ve özel sosyoloji olarak iki temel kategoriye ayırmak mümkündür. […]